ثبت طرح صنعتی

ثبت طرح صنعتی و حقوق مالکیت صنعتی دارای جایگاه پر اهمیتی در صنعت، تجارت و تحقیقات صنعتی است و عدم توجه به این حقوق موجب وارد آمدن ضرر و زیان جبران ناپذیری به فعالان این عرصه خواهد شد.

در تجارت علاوه بر معامله کالا که در آن کیفیت و کمیت نقشی اساسی دارد، اعتبار معامله کننده و کالای مورد معامله نیز تاثیر گذار است.

یکی از حقوق مالکیت صنعتی، ثبت طرح صنعتی است که به مشخصات شکل و ظاهر، ترکیب خطوط و رنگ کالا توجه دارد.

وقتی محصولی طراحی شده و پس از زحمات فراوان تولید می شود و سپس به بازار مصرف عرضه می گردد و با استقبال مصرف کنندگان روبرو می شود، معمولا رقبا سعی می کنند که همان محصول را تولید کنند.

به همین دلیل است که یکی از دغدغه های دائمی طراحان و تولید کنندگان طرح های صنعتی، سوء استفاده از طرح آنها پس از افشا است که راه حل قانونی جلوگیری از سو استفاده اشخاص ثالث و برخورداری از حمایت های قانونی، ثبت طرح صنعتی است.

چنانچه تصمیم به ثبت طرح صنعتی دارید، با کارشناسان مجرب موسسه حقوقی رهپویان در تماس باشید تا بتوانید بصورت تضمینی و فوری طرح صنعتی خود را به ثبت برسانید

طرح صنعتی به چه معناست؟

طبق قانون ثبت اختراعات، تعریف طرح صنعتی به شرح زیر است:

هر گونه ترکیب خطوط یا رنگها و هر گونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگها و یا بدون آن به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی نامیده می شود.

کدام یک از طرح های صنعتی قابلیت ثبت شدن دارند؟

طرح صنعتی زمانی قابل ثبت است که جدید و یا اصیل باشد. طرح صنعتی برای طیف وسیعی از محصولات صنعتی، پوشاک و صنایع دستی، از ابزارهای فنی و پزشکی گرفته تا ساعت وجواهرات و سایر اقلام لوکس را در بر می گیرد.

ثبت طرح صنعتی چه مزایایی دارد؟

۱. ثبت طرح صنعتی به مالک حق انحصاری استفاده و بهره مندی از کلیه حقوق و مزایای آن را می دهد و همچنین مالک طرح صنعتی می تواند از نسخه برداری غیر مجاز و تقلید توسط اشخاص ثالث جلوگیری می نماید

۲. ثبت طرح صنعتی ، فعالیت صادقانه تجاری و رقابت عادلانه را تشویق می کند، ضمن اینکه به نوبه خود تولید طیف وسیعی از محصولات که از نظر زیبایی شناختی، جذاب هستند را ارتقاء خواهد داد

۳. طرح صنعتی ثبت شده، جزء دارایی تجاری مالک آن محسوب شده که می تواند ارزش و پرستیژ یک شرکت و محصولات آن را افزایش دهد و هر چه موفقیت و عرضه یک طرح بیشتر باشد ارزش آن برای شرکت بیشتر خواهد بود

۴. مالک طرح صنعتی ثبت شده می تواند با واگذاری اجازه بهره برداری از یک طرح به دیگری، برای مدت مشخص از امتیازات لازم بهره مند گردد. ثبت طرح صنعتی به شرکتها این فرصت را می دهد که میزان موفقیت محصولاتشان را در بازار ارزیابی نموده و با اطمینان از بازگشت سرمایه و انحصاری بودن آن  نسبت به تولید و عرصه آن اقدام نماید

۵. پس از هر تغییری در شکل ظاهر یا نوع بسته بندی که باعث زیبا و جذاب شدن محصول تولیدی شما می گردد، باید قبل از افشای آن ثبت شود تا مورد سوء استفاده رقبا قرار نگیرد

۶. با ثبت طرح صنعتی شما می توانید به راحتی از واردات یک محصول که تقلیدی از طرح تولیدی ثبت شده شما است جلوگیری نماید

مدارک مورد نیاز برای ثبت طرح صنعتی

الف) مدارک مورد نیاز برای اشخاص حقیقی:

۱. کپی شناسنامه و کارت ملی شخص متقاضی

۲. کپی شناسنامه و کارت ملی شخص طراح

۳. عکس از نمونه طرح (۶ عکس از زوایای مختلف طرح)

۴. آدرس، کدپستی، تلفن ثابت و همراه و ایمیل متقاضی

ب) مدارک مورد نیاز برای شخص حقوقی:

۱. کپی شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضاء شرکت

۲. کپی شناسنامه و کارت ملی شخص طراح

۳. کپی روزنامه رسمی ثبت تاسیس و ثبت آخرین تغییرات شرکت

۴. عکس از نمونه طرح (۶ عکس از زوایای مختلف طرح)

۵. آدرس، کدپستی و تلفن ثابت شرکت

۶. تلفن همراه و ایمیل صاحبان امضاء شرکت

نکاتی مهم برای ثبت طرح صنعتی

۱. اندازه تصاویری که تهیه می نمایید، حداکثر A4 باشد

۲. تصاویری که تهیه می نمایید باید لزوما بصورت عمودی اسکن شود

۳. زمینه تصاویرارسالی باید دارای رنگ روشن باشد

۴. تصاویری که از طرح صنعتی تهیه می نمایید باید لزوماً بصورت رنگی باشد و حداکثر حجم آن (۵۰۰ کیلو بایت) باشد

۵. تصویر مدارکی که تهیه می نمایید، ترجیحاً بصورت سیاه و سفید اسکن شده و حداکثر حجم آن (۲۵۰ کیلو بایت) باشد (ترجیحاً پشت و روی کارت ملی و کپی صفحه اول شناسنامه در یک تصویر باشد)

۶. پسوند فایلهای اسکن شده برای ارسال jpg باشد

۷. فایل های ار سالی را بصورت لاتین نام گذاری نمایید

راههای ثبت طرح صنعتی کدام است؟

الف) ثبت طرح صنعتی در داخل کشور

برای ثبت طرح صنعتی در داخل کشور، متقاضی باید  پس از مراجعه به سایت و تکمیل اظهارنامه و پیوست  نمودن ضمائم قانونی بصورت الکترونیکی به اداره مالکیت صنعتی ارسال نماید. مراتب پس از بررسی و انطباق آن با مفاد قانون و آئین نامه و در صورت عدم وجود منع قانونی به نام متقاضی ثبت و تحت حمایت قانون قرار خواهد گرفت.

ب) ثبت طرح صنعتی در خارج از کشور

ثبت طرح صنعتی در خارج از کشور به سه صورت می باشد:

۱) ثبت ملی

ثبت ملی به مانند ثبت در کشور مبدا ( داخلی) می باشد یعنی متقاضی باید پس از انتخاب کشور مورد نظر با انتخاب وکیل یا مراجعه حضوری (بستگی به قانون ملی کشور هدف دارد)، کلیه مدارک را به زبان کشور مورد نظر ترجمه و پس ار تایید مراجع ذی صلاح به اداره مربوطه ارائه نماید که مستلزم هزینه و زمان بیشتری خواهد بود.

۲) ثبت منطقه ای

گروهی از کشورهای معاهده همکاری منطقه ای را ایجاد کردند که در صورت ثبت در یکی از کشورهای عضو، سایر کشورهای عضو آن معاهده آن طرح را حمایت خواهند نمود.

۳) ثبت بین المللی

لازم به ذکر است که در هیچ نقطه ای از جهان سیستمی وجود ندارد که وقتی شما طرح خود را در یک کشور ثبت نمودید از این طرح در سایر کشور ها هم حمایت شود.

فقط در ثبت منطقه ای چنین سیستمی وجود دارد، برای ثبت بین المللی، اتباع هر یک از کشورهای عضو موافقتنامه می توانند با تکمیل تقاضانامه بین المللی به بخش اجرای معاهده لاهه، مستقر در سازمان جهانی مالکیت معنوی تسلیم نماید، درخواست وی به کشور مورد تقاضا ارسال و در صورت پذیرش مورد حمایت قرار خواهد گرفت، اما کشورهایی که تقاضایی شما را رد کردند شما می توانید به این تصمیم اعتراض نمایید.(ایران عضو این موافقت نامه نیست)

مدت زمان مورد نیاز برای ثبت طرح صنعتی چقدر است؟

با توجه به نوع طرحی که ارائه نموده اید و تعداد افرادی که پیش از شما در صف انتظار بررسی اظهارنامه ثبت طرح صنعتی توسط کارشناس اداره مالکیت صنعتی حضور دارند، فرآیند ثبت طرح صنعتی بطور معمول چیزی در حدود ۳ تا ۵ ماه به طول می انجامد.

این مدت به مسائل مختلف بستگی دارد، مانند اینکه اعتراض به ثبت طرح صنعتی قبل از ثبت آن در قانون مقرر شده باشد یا خیر.

چگونه می توان از طرح های صنعتی حمایت کرد؟

در بسیاری از کشور ها از جمله ایران، طرح های صنعتی باید ثبت شوند تا تحت حمایت قرار گیرند. بهره برداری از هر طرح های صنعتی ثبت شده توسط اشخاص ثالث منوط به موافقت مالک آن است که شامل ساخت، فروش و وارد کردن اقلام حاوی طرح صنعتی ثبت شده می باشد و مالک آن می تواند علیه هر شخصی که بدون موافقت او حقوق ناشی از ثبت وی را نقض می کند در دادگاه اقامه دعوی نماید.

پس از ثبت طرح صنعتی از چه حقوق و حمایت هایی برخوردار می شویم؟

هر گاه یک طرح صنعتی ثبت شود مورد حمایت قانون قرار می گیرد و اگر شخص مبلغی را برای طراحی ابتکاری هزینه کرده باشد و آن را در اداره مالکیت صنعتی به ثبت رسانده باشد، تحت حمایت قانون قرار خواهد گرفت و قطعا سرمایه گذاری انجام گرفته با اطمینان بیشتری همراه خواهد بود.

در نتیجه اگر کالایی را با طراحی خاص و جدید ارائه نمایید، قانون مزبور حق استفاده انحصاری به شما خواهد داد.

این به آن معنی است که اگر متوجه شوید یکی از رقبا کالای مذکور را با همان طرح کپی کرده و وارد بازار نموده است، این حق را دارید تا بصورت قانونی از ارائه کالای مذکور در بازار و فروش آن جلوگیری نمایید.

کدام طرح های صنعتی تحت حمایت قانون قرار ندارند؟

طرح هایی که به طور کلی در بسیاری از کشورها قابل ثبت نیستند شامل موارد زیر هستند:

۱. طرح هایی که الزمات جدید بودن، اصل بودن و یا شخصیت فردی را رعایت نکرده باشند

۲. طرح های حاوی نماد رسمی یا نشان های رسمی مانند پرچم کشورها

۳. طرح های که بر خلاف نظم عمومی یا اخلاق حسنه هستند

باید بخاطر داشت که برخی کشورها، صنایع دستی را به عنوان طرح صنعتی حمایت نمی کنند، چون قانون ثبت طرح صنعتی این کشورها مقرر می کند که محصولی که طرح مذکور برای آن بکار میرود، کالای تولیدی است یا اینکه آن را می توان با لوازم یا ابزارهای صنعتی مجددا تولید کرد.

آیا مالکین طرح های صنعتی می توانند به اشخاص ثالث اجازه بهره برداری بدهند؟

هنگامی که مالک طرح به شخص ثالث اجازه می دهد از طرح صنعتی خود برای هر منظوری که طرفین در مورد آن به توافق رسیده اند استفاده کند، اجازه بهره برداری به این شخص تفویض می شود. در چنین مواردی قرارداد اجازه بهره برداری عموما بین دو طرف امضاء می شود و شرایط و حدود موافقتنامه در آن به صراحت قید می گردد.